Zdjęcia flat lay – fotografia produktowa z innej perspektywy

Możesz o tym nie wiedzieć, ale ze zdjęciami typu flat lay spotkałeś się na pewno. Jeżeli nie w Internecie, to w restauracji, gdy Twoja druga połówka fotografowała elegancko podany posiłek, by podzielić się wrażeniami na Instagramie. Dziś poznasz kilka wskazówek, dzięki którym Twoje zdjęcia z góry będą ładniejsze, będą lepiej sprzedawać, zdobywać większe zasięgi – będą, po prostu, lepsze.

1. Flat lay, czyli zdjęcia na płasko
2. Pomysły na zdjęcia produktowe
3. Kolor w fotografii produktowej i moc koła barw
4. Kompozycja na zdjęciach flat lay
   • Kompozycja statyczna i dynamiczna
   • Kompozycja zamknięta i otwarta
5. Zdjęcia flat lay – światło
6. Przydatne akcesoria
7. Case study – zdjęcia produktowe flat lay w praktyce
8. Podsumowanie

Flat lay, czyli zdjęcia na płasko

Flat lay – co to w ogóle znaczy? W wolnym tłumaczeniu: leżeć płasko – i to jest warunek pierwszy, by mówić o zdjęciu typu flat lay. Płaskie ułożenie fotografowanych przedmiotów na tle, którym może być wszystko – drewniany blat stołu, pościel, dywan, trawa lub piasek na nadmorskiej plaży – obojętnie.

Warunek drugi? Musisz obrać odpowiednią perspektywę, konkretnie tę z lotu ptaka. Spokojnie, nie musisz wsiadać w samolot, ani inwestować w drona – najczęściej wystarczy wstać 🙂

Nie ważne co planujesz sfotografować – żywność, odzież, biżuterię i dodatki, zegarek czy sprzęt do nurkowania – w tym ułożeniu i z tej perspektywy wszystko może wyglądać dobrze. Ba, nawet świetnie! Pod warunkiem, że, zanim zaczniesz eksperymentować (do czego zawsze mocno zachęcam), przemyślisz kilka istotnych, mających duży wpływ na efekt końcowy czynników.

Pomysły na zdjęcia produktowe

Wszystko zaczyna się od koncepcji. To, że ograniczysz się do jednej perspektywy nie znaczy, że zostaje Ci mało możliwości do kreatywnej zabawy. Wciąż musisz pamiętać o kompozycji, kolorystyce i doborze odpowiednich dodatków dopełniających główny produkt. Niezwykle ważne jest także tło – musi być spójne ze wszystkimi elementami i tematem ujęcia. Jednocześnie powinno być tylko tłem, które nie odwraca uwagi od wdzięczących się do obiektywu gwiazd pierwszego planu. Na to wszystko nałożysz najważniejszy element w fotografii – światło. To w dużej mierze od niego zależał będzie charakter fotografowanej sceny.

Możesz podejść minimalistycznie – zobacz zdjęcie szczoteczek sonicznych i irygatora Abee poniżej. Białe tło, trzy produkty i kawałek styropianowej dekoracji. Całość w skali szarości, jedynie z kilkoma akcentami kolorystycznymi, które dzięki temu mocno się wyróżniają. Rzucony cień doskonale podkreśla kształty szczoteczek i podkreśla trójwymiarowość ujęcia. Możesz też zadziałać odwrotnie, jak na zdjęciu obok – feeria barw i dziesiątki elementów ułożonych w inscenizowanym chaosie.

Kolor w fotografii produktowej i moc koła barw

Zastanawiałeś się kiedyś co różni zdjęcia i filmy, które w mgnieniu oka ocenisz jako profesjonalne lub przeciwnie, jako amatorskie? Bardzo często to zasługa (lub wina) kolorów. Dobór elementów, które znajdą się w kadrze nie może być pod tym względem przypadkowy.

Wiele osób to po prostu czuje, dla mniej wprawionych i doświadczonych oczu istnieją narzędzia. Adobe Color, bo o nim mowa, to rozbudowana (i darmowa) aplikacja do tworzenia przyjemnych dla oczu palet kolorystycznych.

O kole barw słyszałeś na pewno – pomaga zapanować nad barwami. Dzięki niemu i aplikacji Adobe Color nie musisz wiedzieć, które kolory się dopełniają, które tworzą triadę itd. Wystarczy, że wybierzesz kolor przewodni i wskażesz regułę harmonii kolorów – resztę zrobi oprogramowanie.

Na stronie color.adobe.com możesz mocno eksperymentować. Narzędzie ułatwia nie tylko samodzielne mieszanie kolorów, ale także inspirowanie się pracą innych, bardziej doświadczonych grafików, fotografów i filmowców. Zakładka Wydziel motyw pozwoli Ci stworzyć paletę z dowolnego obrazka.

W sekcjach Eksploruj i Trendy kolorystyczne, znajdziesz palety wcześniej opracowane przez zawodowców. Możesz przeszukać bazę wpisując interesującą Cię frazę w wyszukiwarkę (np. lato, woda itp.) lub odkrywać świat kolorów podzielony na kategorie (moda, grafika, ilustracja, UI/UX, architektura, gry, dzika przyroda, smaki i podróże). Ten ostatni sposób pozwoli przeglądać ilustracje wraz z wydzielonymi paletami barw na podstawie najpopularniejszych plików graficznych z serwisów takich jak Behance czy Adobe Stock.

Opanowanie kolorów często stanowi nie lada wyzwanie, nawet dla średnio-zaawansowanych twórców, w tym fotografów produktowych i przyszłych scenografów. Zdobywając pierwsze doświadczenia staraj się dobierać dodatki o podobnych barwach, zostawiając miejsce na jeden lub dwa mocniejsze akcenty. Jeżeli chcesz szybko nauczyć się posługiwać kołem barw, znaleźć inspiracje lub profesjonalnie przygotować się do sesji zdjęciowej i stworzyć moodboard – skorzystaj z Adobe Color.

Kompozycja na zdjęciach flat lay

Przygotowałeś już produkty do sfotografowania, elementy scenografii i tło? Teraz musisz to wszystko poukładać. Samo rozsypanie elementów, które chcemy pokazać na zdjęciu nie wystarczy, zwłaszcza w przypadku zdjęć flat lay. Nawet naturalność i przypadkowość trzeba zainscenizować, by wyglądała dobrze.

Zakładam, że jedną z najbardziej podstawowych reguł kompozycji obrazu – regułę złotego podziału, już znasz. Jeżeli jeszcze nie korzystasz z niej podświadomie, to koniecznie włącz siatkę trójpodziału w swoim aparacie. Jeden lub dwa kluczowe elementy kadru ustawiaj blisko miejsca przecięcia się linii, z których się składa.

Kompozycja oparta na złotych proporcjach w większości przypadków da ciekawsze i bardziej atrakcyjne efekty niż kadrowanie centralne lub symetryczne.

Kompozycja statyczna i dynamiczna

Zgodnie z nazwą, kompozycja statyczna będzie budziła w odbiorcy poczucie porządku i harmonii, w przeciwieństwie do kompozycji dynamicznej, której zastosowanie ożywi ujęcie, nadając mu swobody.

Porównaj dwa poniższe zdjęcia ułożonych na płasko ubrań, okularów i notesu. Którą fotografię wybierzesz na okładkę artykułu o przygodach skrupulatnej dziennikarki śledczej, a którą do zwieńczenia opowiadania o kreatywnej stylistce? Pamiętaj, że wszystkie elementy zdjęcia, także kompozycja, muszą być spójne z tym, co chcesz przekazać. W przeciwnym wypadku w głowie odbiorcy powstanie dysonans, co negatywnie wpłynie na odbiór obrazu. W fotografii flat lay, w przeciwieństwie na przykład do packshotów, liczy się także kontekst i to, gdzie zdjęcie będzie wykorzystane.

Kompozycja zamknięta i otwarta

Zastosowanie kompozycji zamkniętej w fotografii produktowej nie pozostawia żadnych niedomówień, które mogłyby narodzić się w głowie odbiorcy. Wszystkie elementy widać w całości, co nie pozostawia pola do użycia wyobraźni. W zdjęciach produktowych typu flat lay kompozycja zamknięta stosowana jest najczęściej w sklepach internetowych, kiedy zależy nam na pokazaniu produktu. Kompozycja otwarta również z powodzeniem może być wykorzystana w sklepie internetowym – jako tło banerów reklamowych lub zdjęć podpowiadających użytkownikowi w jakim dziale strony się znajduje.

Zdjęcia flat lay – światło

Wspólnym mianownikiem wszystkich produktowych sesji zdjęciowych typu flat lay, które wykonałem na przestrzeni minionych lat jest światło. Jego źródłem zawsze była jedna lampa błyskowa. Zwieńczona możliwie największym sofboxem (prostokątnym lub oktagonalnym), ustawiona nisko, prawie prostopadle do blatu, na którym leżały fotografowane produkty. Po przeciwnej stronie będziesz potrzebował ekranu odbijającego lub pochłaniającego światło, w zależności od głębokości cieni, na jakiej będzie Ci zależało.

Jeżeli dysponujesz statywem, to moc światła nie będzie miała dużego znaczenia. Bardziej będzie się liczył jego charakter, a ten jest uzależniony od modyfikatorów. Z tego powodu nie musisz inwestować w cięższe, często droższe i trudniejsze do okiełznania dla początkujących fotografów lampy błyskowe. Doskonale zastąpi je lampa LED. Pod warunkiem, że będzie dysponowała mocowaniem do modyfikatorów, które pomogą Ci zapanować nad światłem – jego kierunkiem i twardością.

Popularne mocowanie typu Bowens, w które wyposażono lampy Quadralite (zobacz szeroki wybór lamp studyjnych i modyfikatorów w AB Foto), pozwoli Ci uzbroić źródło światła w czaszę lub softbox o dowolnym rozmiarze i kształcie.

Możesz jednak nie dysponować lampą fotograficzną lub filmową, dużą powierzchnią zmiękczającą bądź, po prostu, nie masz miejsca, by rozstawić lub magazynować dodatkowy sprzęt. Możesz także chcieć wykonać zdjęcia smartfonem, którego nie zsynchronizujesz z zewnętrznym fleszem. Co wtedy?

Skorzystaj ze światła dziennego. Wpadające przez okno może dobrze oświetlić scenę, pod warunkiem, że promienie nie będą padały bezpośrednio na fotografowane obiekty. Jeżeli dzień nie jest pochmurny, a słońce świeci prosto w szybę użyj jakiegokolwiek materiału rozpraszającego światło. Jeżeli nie dysponujesz ekranem dyfuzyjnym użyj białego materiału – zasłon lub prześcieradła.

Wadą takiego rozwiązania jest trudność w zapanowaniu nad balansem bieli. Światło słońca zmienia swoją barwę w zależności od pory dnia i zachmurzenia. Nieprofesjonalny materiał dyfuzyjny również wpłynie na kolor światła. Podobnie jak ściany pomieszczenia, w którym się znajdujesz – jeżeli nie są białe, czarne lub neutralnie szare, to zafarbują każde światło, które odbiją. Taka mieszanka jest niestety trudna do oczyszczenia na etapie retuszu, dlatego zaopatrz się w akcesorium do separacji światła. Czarne zastawki pochłaniające wykonasz ze styropianu, kartonu lub ciemnego materiału. Pozwolą one odseparować niechciane promienie od planu zdjęciowego.

Z uwagi na powyższe zdecydowanie polecam skorzystanie ze światła sztucznego – błyskowego lub stałego. Nie musi to być profesjonalny sprzęt o dużej mocy, chodzi głównie o powtarzalny charakter światła i stałą temperaturę barwową.

Przydatne akcesoria

Lampy, modyfikatory i płaszczyzny do zmiękczania, odbijania lub pochłaniania światła i ich przydatność już omówiliśmy. Co jeszcze się przyda? Na pewno statyw, zwłaszcza jeżeli nie dysponujesz silnym źródłem światła. Z pomocą statywu możesz naświetlać nawet kilka sekund bez obaw, że zdjęcie będzie poruszone. Dzięki niemu możesz również mocniej domknąć otwór przysłony. Da Ci to pewność, że wszystkie elementy na zdjęciu będą ostre. Dobrze, jeżeli statyw będzie miał odchylaną głowicę – dzięki temu ustawisz aparat nad scenografią i łatwo skierujesz prostopadle do niej obiektyw.

Z uwagi na niezbyt wygodny dla fotografa kąt robienia zdjęć przyda się także przewód i ekran lub komputer do podglądu na żywo lub tetheringu. Taki system pracy zdecydowanie ułatwia i przyspiesza układanie kompozycji, zwłaszcza gdy w tym procesie uczestniczy kilka osób.

Z czasem zauważysz, że przydatne są także wszelkiego rodzaju dodatki – zarówno te do scenografii, jak i modyfikowania światła. Wszystko zależy od tego, co będziesz fotografować. Inne akcesoria przydadzą się fotografowi kulinarnemu, inne odzieżowemu. Fotografując zestaw plażowy, przyda Ci się palemka lub coś na jej kształt, co rzuci naturalne, nawiązujące do wypoczynku na plaży cienie. Taki efekt uzyskano na zdjęciu poniżej. Jak widzisz przydać może się wszystko.

Case study – zdjęcia produktowe flat lay w praktyce

Żywność bardzo dobrze prezentuje się oglądana z góry. Z podobnej perspektywy patrzymy na danie na talerzu, dlatego jest ona naturalna i podświadomie dobrze odbierana.

Do sfotografowania zestawów kawa plus ciastka użyłem studyjnej lampy błyskowej o mocy 500 Ws (zobacz studyjne lampy błyskowe w AB Foto) ze standardową czaszą modelującą 55° o średnicy 19 cm, popularnie nazywaną garnkiem. Pomieszczenie, w którym pracowaliśmy było małe, a plan ciasny, dlatego zdecydowałem się nie korzystać z softboxa. Zamiast tego wykorzystałem jedną z białych ścian pokoju. Lampę skierowałem prosto na nią, tak, by odbite światło padało na scenografię pod kątem 90°.

Często korzystam z tego rozwiązania. Lampa wycelowana w ścianę tworzy dużą powierzchnię, dającą równe i miękkie światło. Jest podobne do tego, które wpada przez okno w lekko zachmurzony dzień. Warto wówczas użyć ekranów separujących plan zdjęciowy od innych ścian w pomieszczeniu. W przeciwnym wypadku światło odbije się od ściany przeciwległej i spłaszczy zdjęcie, zbyt mocno niwelując cienie. To samo dotyczy sufitu – jeżeli masz taką możliwość, osłoń plan zdjęciowy czarnym materiałem również z góry. Wówczas przejmiesz całkowitą kontrolę nad światłem.

Maksymalna moc lampy pozwoliła mi użyć wysokiej wartości przysłony dla stałego czasu błysku wynoszącego 1/125 s. Dzięki temu mogłem fotografować z ręki. Korzystałem ze stałoogniskowowego obiektywu (Nikkor 50 mm f/1.4), więc swoboda w przybliżaniu i oddalaniu się od scenografii była dla mnie ważniejsza niż wygoda gwarantowana przez statyw. Wiedząc, że zdjęcia będą wykorzystane wyłącznie w Internecie i przesadnie wysoka rozdzielczość nie jest potrzebna, w pełnoklatkowej lustrzance Nikon D810 ustawiłem obszar zdjęcia na format DX. Dzięki cropowi całkowicie wyeliminowałem zjawisko dystorsji i spadek rozdzielczości na brzegach kadru (które w tym obiektywie i tak są praktycznie niezauważalne).

Za tło posłużyły dwie samoprzylepne tapety (imitujące drewno i marmur), kamienny stolik i… kawałek skórzanej spódniczki. W przypadku tak ciasnych planów i wąskich kadrów, nie potrzebujesz studia fotograficznego, by stworzyć dowolny świat. Zdjęcia okularów na plaży? Pewnie, zdobądź tylko kilogram żółtego piasku i voilà! 🙂

Podusmowanie

Robienie zdjęć z góry, to nie tylko świetna zabawa dająca ciekawe efekty. To także doskonały pomysł na przedstawienie produktów, które chcemy sprzedać. Z technicznego punktu widzenia są łatwe do wykonania i dają dużo możliwości dopasowania ich do miejsca publikacji. Kompozycje otwarte pozwolą Ci stworzyć przestrzeń na tekst, co jest bardzo ważne, gdy zdjęcie będzie wykorzystane w banerze sprzedażowym, wizerunkowym lub nawigacyjnym. Kompozycje otwarte doskonale sprawdzą się jako banery kategorii, okładki postów na blogu, wpisów w mediach społecznościowych czy zajawek na relacjach na Instagramie. Baw się i eksperymentuj!

Poznaj Akademię AB Foto

Akademia AB Foto to seria artykułów dla miłośników fotografii, filmu, amatorów retuszu i montażu, którzy chcą poszerzać zakres swoich umiejętności. Ten dział naszego bloga będzie w najbliższej przyszłości intensywnie rozwijany, dlatego już teraz zachęcam do regularnych odwiedzin Bloga AB Foto!